میکرومتر

ﺿﺮورت تولید ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺖ وﺳﺎﻳﻞ اﻧﺪازه گیری ﺑﺎ دﻗﺘﯽ بیش ﺗﺮ از ۰٫۰۲ میلیمتر نیاز داﺷﺖ ﮐﻪ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ژان ﭘﺎﻟﻤﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻮی میکرومتر را ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﻤﻮد.

مکانیزم ﻋﻤﻞ اﻳﻦ وسیله مکانیکی از ﻧﻮع پیچ و مهره ای اﺳﺖ و دﻗﺖ آن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮔﺎم پیچ و مهره میکرومتر ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد.مقاله مرتبط  آلیاژهای حافظه دا

کاربردها

از میکرومترها ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮای اندازه گیری های داﺧﻠﯽ، ﺧﺎرﺟﯽ، ارﺗﻔﺎع، ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ها، ﻗﻄﺮ سیم هاو میله ها، شیارها، ﻗﻄﺮ پیچ ها و مهره ها، ﭼﺮخ دنده ها، ﻗﻄﺮ تیغه فرزها، مته ها و … اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.

اجزای مختلف یک میکرومتر (قسمت ها مختلف) یک میکرومتر در شکل ۳ نشان داده شده است.

شکل ۳: اجزای مختلف یک میکرومتر

یکی از بارزترین نکات میکرومتر این است که، ﺑﺮﺧﻼف کولیس های ورنیه دار ﮐﻪ نیروی وارده از ﻃﺮف ﻓﮏ ها ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪ  ﮐﺎر ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺒﻮد، در میکرومترها نیروی وارد ﺑﺮ ﻓﮏ ها و ﻗﻄﻌﻪ  ﮐﺎر ﺑﺎ سیستم ﺟﻐﺠﻐﻪ، ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل در آﻣﺪه اﺳﺖ.

به این معنی که نیروی وارد بر قطعه کار به حد مشخصی که رسید دسته جغجغه به صورت هرز می چرخد. برای اندازه گیری صحیح با میکر.متر باید پس از تماس فک ها با سطح قطعه کار ﺟﻐﺠﻐﻪ را ﺳﻪ ﺑﺎر ﭼﺮﺧﺎﻧﻴﺪه شود. شکل ۴ سیستم پنجه ای یا کوپلینگی جغجغه را نشان می دهد.

شکل ۴: سیستم پنجه ای یا کوپلینگی جغجغه

قابلیت تفکیک و ﮔﺴﺘﺮه اﻧﺪازه گیری میکرومترهای میلیمتری

قابلیت تفکیک

میکرومترهای میلیمتری ﻣﻌﻤﻮﻻ با قابلیت تفکیک ۰٫۰۱ میلی متر، ۰٫۰۰۵ میلی متر و ۰٫۰۰۱ میلی تر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮند. گستره اندازه گیری میکرومترهای میلیمتری معمولا تا ۵۰۰ mm می باشند و در سری های زیر ساخته می شوند. البته که خارج از این اندازه ها نیز با توجه به نیاز ساخته می شوند.

۲۵-۰ ، ۵۰-۲۵ ، …، ۵۰۰-۴۷۵ میلیمتر

ﻋﻠﻞ ﺳﺎﺧﺖ میکرومترها در سری های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ از:

• ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺪازه گیری اﻓﺰاﻳﺶ پیدا ﻣﯽ کند و از اﺗﻼف وﻗﺖ جلوگیری ﻣﯽ ﺷﻮد.
• دﻗﺖ اﻧﺪازه گیری ﺑﺎﻻ ﻣﯽ رود.
• ﺑﻪ دلیل ﮐﻮﺗﺎه ﺷﺪن میله پیچ، استهلاک میکرومترها کاهش پیدا می کند.
• هزینه کمتری جهت خرید توسط خریدار پرداخت خواهد شد.

درجه بندی میکرومترها

میکرومترها ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻣﻘﺪار ﮔﺎم پیچ و مهره آن ها درﺟﻪ ﺑﻨﺪی ﺷﺪه اﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻣﺒﻨﺎی دﻗﺖ آن ها ﻣﻘﺪار ﮔﺎم پیچ و مهره آن ها است. ﻣﻘﺪار ﮔﺎم در میکرومترهای میلیمتری ﻋﻤﻮما ۰٫۵ و ۱ میلیمتر می باشد. همچنین در میکرومترهای اینچی ۰٫۰۲۵=۱/۴۰ اینچ می باشد. با استفاده از این رابطه (r=a/n) می توان قیبلیت تفکیک (دقت) میکرومتر را بدست آورد.

در این رابطه:

r  دقت میکرمتر خواهد بود

a   مقدار گام پیچ و مهره میکرومتر بر حسب میلیمتر یا اینچ

n  تعداد فواصل (تقسیمات) روی استوانه محرک میکرومتر می باشد.

انواع درجه بندی میکرومترهای میلیمتری

-شکل ۵ میکرومتر با دقت ۰٫۰۱ میلیمتر با گام ۰٫۵ میلیمتر را نشان می دهد.

شکل ۵: میکرومتر با دقت ۰٫۰۱  و گام ۰٫۵ میلیمتر

طبق تعریف می توان گفت اگر ما بخواهیم میکرومتری با دقت ۰٫۰۱ میلیمتر را با گام ۰٫۵ میلیمتر محاسبه کنیم، اگر ۰٫۵ را به ۵۰ (تعداد تقسیمات روی ورنیه) تقسیم کنیم دقت میکرومتر ما ۰٫۰۱ میلیمتر خواهد بود. یعنی r=0.5/50=0.01 mm

روش خواندن میکرومتر ۰٫۰۱ میلیمتر و گام ۰٫۵ میلیمتر

• گستره اندازه گیری را در نظر می گیریم که طبق سری های گفته شده در بالا می باشد.
• ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ موقعیت لبه استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ﺑﺎﻻی ﺧﻂ ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن اندازه های صحیح (ﻣﻀﺮب ﻳﮏ میلیمتر)
• ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ موقعیت خطی استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط پایین ﺧﻂ ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ و در صورت وجود خواندن اندازه ۰٫۵ میلیمتر
• شناسایی موقعیت خطی صفر استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر که در امتداد خط ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ قرار گرفته است و ضرب تعداد آن به ۰٫۰۱ میلیمتر می باشد.

مثال ۱

-شکل ۶ میکرومتر با دقت ۰٫۰۱ میلیمتر با گام ۱ میلیمتر را نشان می دهد.

شکل ۶: میکرومتر با دقت ۰٫۰۱ و گام ۱ میلیمتر

تفاوت این میکرومتر با میکرومتر قبلی در گام و تعداد تقسیمات روی پوسته متحرک می باشد. طبق تعریف می توان گفت اگر ما بخواهیم میکرومتری با دقت ۰٫۰۱ میلیمتر را با گام ۱ میلیمتر محاسبه کنیم، اگر ۱ را به ۱۰۰ (تعداد تقسیمات روی ورنیه) تقسیم کنیم دقت میکرومتر ما ۰٫۰۱ میلیمتر خواهد بود. یعنی r=1/100=0.01 mm

روش خواندن میکرومتر ۰٫۰۱ میلیمتر با گام ۱ میلیتر

• گستره اندازه گیری را در نظر می گیریم که طبق سری های گفته شده در بالا می باشد.
• ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ موقعیت لبه استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ﺑﺎﻻی ﺧﻂ ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن اندازه های صحیح (ﻣﻀﺮب ﻳﮏ میلیمتر)
• شناسایی موقعیت خطی صفر استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر که در امتداد خط ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ قرار گرفته است و ضرب تعداد آن به ۰٫۰۱ میلیمتر می باشد.

مثال

-شکل ۷ میکرومتر با دقت ۰٫۰۰۵ میلیمتر با گام ۰٫۵ میلیمتر را نشان می دهد.

شکل ۷: میکرومتر با دقت ۰٫۰۰۵  و گام ۰٫۵ میلیمتر

در این نوع میکرومتر استوانه متحرک ۱۰۰ قسمتی است که هر قسمت آن ۰٫۰۰۵ میلیمتر می باشد و گام میکرومتر نیز ۰٫۵ میلیمتر می باشد. طبق تعریف می توان گفت اگر ما بخواهیم میکرومتری با دقت ۰٫۰۰۵ میلیمتر را با گام ۰٫۵ میلیمتر محاسبه کنیم، اگر ۰٫۵ را به ۱۰۰ (تعداد تقسیمات روی ورنیه) تقسیم کنیم دقت میکرومتر ما ۰٫۰۱ میلیمتر خواهد بود. یعنی r=0.5/100=0.005 mm

روش خواندن میکرومتر  ۰٫۰۰۵ میلیمتر و گام ۰٫۵ میلیمتر

• گستره اندازه گیری را در نظر می گیریم که طبق سری های گفته شده در بالا می باشد.
• ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ موقعیت لبه استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ﺑﺎﻻی ﺧﻂ ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن اندازه های صحیح (ﻣﻀﺮب ﻳﮏ میلیمتر)
• ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ موقعیت خطی استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط پایین ﺧﻂ ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ و در صورت وجود خواندن اندازه ۰٫۵ میلیمتر
• شناسایی موقعیت خطی صفر استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر که در امتداد خط ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ قرار گرفته است و ضرب تعداد آن به ۰٫۰۰۵ میلیمتر می باشد.

مثال ۱

مثال ۲

در این مثال میکرومتر ما از نوع ۰٫۰۱ میلیمتر است ولی چون اندازه ای که باید خوانده شود بین خط صفر استونه ثابت است، پس ما می توانیم آنرا با دقت ۰٫۰۰۵ میلیمتر بخوانیم.

-شکل ۸ میکرومتر با دقت ۰٫۰۰۱ میلیمتر با گام ۰٫۵ میلیمتر را نشان می دهد.

شکل ۸: میکرومتر با دقت ۰٫۰۰۱  و گام ۰٫۵ میلیمتر

در این نوع میکرومتر استوانه متحرک ۵۰  قسمتی است که هر قسمت آن ۰٫۰۱ میلیمتر می باشد و گام میکرومتر نیز ۰٫۵ میلیمتر می باشد. طبق تعریف می توان گفت اگر ما بخواهیم میکرومتری با دقت ۰٫۰۰۱ میلیمتر را با گام ۰٫۵ میلیمتر محاسبه کنیم، اگر ۰٫۵ را به ۵۰ (تعداد تقسیمات روی ورنیه) تقسیم کنیم دقت میکرومتر ما ۰٫۰۱ میلیمتر خواهد بود. یعنی r=0.5/50=0.01 mm

ولی برای خواندن ۰٫۰۰۱، ما باید بعد خواندن تا ۰٫۰۱ میلیمتر مانند روش خواندن ۰٫۰۱ با گام ۰٫۵ میلیمتر دوباره خطوط بالای خط صفر استوانه ثابت را بخوانیم تا اندازه با دقت ۰٫۰۰۱ میلیمتر به دست آید.

روش خواندن میکرومتر  ۰٫۰۰۱ میلیمتر و گام ۰٫۵ میلیمتر

• گستره اندازه گیری را در نظر می گیریم که طبق سری های گفته شده در بالا می باشد.
• ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ موقعیت لبه استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ﺑﺎﻻی ﺧﻂ ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن اندازه های صحیح (ﻣﻀﺮب ﻳﮏ میلیمتر)
• ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ موقعیت خطی استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط پایین ﺧﻂ ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ و در صورت وجود خواندن اندازه ۰٫۵ میلیمتر
• شناسایی موقعیت خطی صفر استوانه یا غلاف متحرک میکرومتر که در امتداد خط ﺻﻔﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ قرار گرفته است و ضرب تعداد آن به ۰٫۰۰۱ میلیمتر می باشد.

مثال ۱

مثال ۲