تعاریفی در اندازه گیری

اندازه گیری عبارت است از مقایسه یک کمیت مجهول با مقداری معلوم از همان کمیت که اصطلاحا واحد نامیده می شود.

واحدهای استاندارد که برای هر کمیت از اندازه گیری ها تعیین می گردد

بر طبق قراردادهای بین المللی تعیین شده و مقداری را که ما از هر اندازه گیری بدست می آوریم نشان می دهد که مقدار اندازه گیری شده در واقع چند برابر مقدار واحد آن کمیت است.

تعریف حدود اندازه گیری

بر طبق تعریف حدود اندازه گیری یا رنج در یک دستگاه اندازه گیری عبارت است

از ماکزیمم مقداری را که یک دستگاه اندازه گیری می تواند مورد اندازه گیری قرار دهد که در بیشتر موارد بالاترین عددی است که بر روی یک دستگاه اندازه گیری نوشته شده است.

تعریف دستگاه اندازه گیری

به یک وسیله اندازه گیری به همراه کلیه وسایل و متعلقاتی که همراه آن است به طور کلی دستگاه اندازه گیری می گویند. هر چند متعلقات آن از یکدیگر به صورت جدا قرار داشته باشند.

روشهای اندازه گیری

کمیتهای مختلف الکتریکی را می توان به صورت کلی از دو طریق مستقیم و غیر مستقیم مورد اندازه گیری قرار داد.

منظور از روش اندازه گیری به روش مستقیم آن است که برای اندازه گیری یک مقدار از کمیت مورد نظر از دستگاه مخصوص آن که کمیت مورد نظر را سنجش می کنند استفاده کنیم و مستقیما پس از وصل دستگاه مقدار آن کمیت قرائت گردد.

به عنوان مثال برای اندازه گیری مقدار ولتاژ در یک مدار می توانیم مستقیما از ولت متر استفاده کرد و پس از وصل کردن آن به مدار مقدار ولتاژ را به دست آورد. به این روش به اصطلاح روش اندازه گیری مستقیم می گویند.

در مواردی که دستگاه اندازه گیری مخصوصی برای یک کمیت خاص در اختیار نباشد می توان از دستگاههای اندازه گیری سایر کمیت ها استفاده کرد و سپس با استفاده از روابطی که بین کمیت مجهول و کمیت های معلوم وجود دارد، کمیت مورد نظر را بدست آورد که به این روش اندازه گیری غیر مستقیم می گویند.

به عنوان مثال برای بدست آوردن یک مقاومت مجهول در صورت نبودن دستگاه اهم متر می توان در عوض از یک آمپر متر و ولت متر به صورت غیر مستقیم مقدار مقاومت را اندازه گیری کرد. این کار را پس از اندازه گیری ولتاژ و شدت جریان و استفاده از قانون اهم می توان عملی نمود.

در مورد اندازه گیری کمیت ها به روشهای فوق این نکته را باید مد نظر داشت که اندازه گیری یک کمیت به روش مستقیم خطای کمتری نسبت به روش غیر مستقیم دارد.

علت آن است که در روش مستقیم فقط از یک دستگاه اندازه گیری استفاده می شود در حالی که در روش غیر مستقیم عموما از بیش از دو دستگاه سود برده می شود،

لذا خطای کل ناشی از خطای تک تک ابزارهای مورد استفاده است و خطای کل مجموع خطاهای دستگاه های مورد استفاده می باشد لذا مقدار عددی این خطا، از خطای ناشی از یک دستگاه در روش مستقیم بیشتر خواهد بود.